සීගිරිය
per person
සීගිරිය යන්නෙහි අර්ථය සිංහ පර්වතය යන්න ය. මීට මුල් වූයේ පර්වත බලකොටුවේ පිවිසුම් දොරටුව සිංහයෙකුගේ ස්වරූපයෙන් ඉදිකොට තිබීම ය. එම රූපයේ නටබුන් තවමත් මාළිගාවට නගින පඩිපෙළ පාදමේ දෙපැත්තේ ඇති යෝධ සිංහ පාදයන්ගෙන් පෙනේ. එය සැබවින් ම මාළිගාවක් වූයේ දශක එකහමාරක පමණ කාලයක සීගිරිය ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන කේන්ද්‍රය ලෙස භාවිත වූ බැවිනි. දකුණු හා අග්නිදිග ආසියාවේ ඇති පළමු සහස්‍රයට අයත් සැලසුම් වූ නගර අතුරෙන් හොඳින් ම සංරක්ණෂය වී ඇති ස්ථානය සමහරවිට සීගිරිය විය හැකි ය. සීගිරිය ආසියාවේ නගර නිර්මාණයෙහි සුවිශේෂ ස්ථානයක් ගන්නේ එහි චිත්තාකර්ෂණීය වටපිටාව, නිර්මාණාත්මක සැලැස්ම, සංරක්ෂිත තත්ත්වය ආදිය ඇතුළත් හේතු ගණනාවක් නිසා ය. සීගිරියේ නාගරික ස්වරූපය කේන්ද්‍රීය වටපිටා ගණනාවක් එක්කොට තැනුණක් වන අතර සමස්ත වශයෙන් පිටත දිය අගල (මෙය තවම සම්පූර්ණයෙන් හෙළිදරව් කරගෙන නැත) විසින් කොටු වූ විශාල සෘජුකෝණාස්‍රයක් ලෙස සැලසුම් විය. මෙම භූ දර්ශනය සැලසුම් වූයේ උස් වූ සීගිරි පර්වතය මැදි කරගෙන ය. ජ්‍යාමිතික වශයෙන් සෘජුකෝණාස්‍රාකාර වූ නගර සැලැස්ම දිගින් නැගෙනහිර සිට බටහිරට කි.මී. 3ක් පමණ ද පළලින් උතුරේ සිට දකුණට කි.මී. 1ක් පමණ ද වේ.
සීගිරියට එන බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරන්නේ එහි ඇත්තේ කාශ්‍යප රජුගේ පාලන සමයට (එනම් ක්‍රි.ව. 5 වන සියවසට) අයත් ඉදිකිරීම් පමණක් කියා ය. එහෙත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක මගින් ඔප්පු වන්නේ, “සීගිරිය” සඳහා කාශ්‍යප රජුගේ පාලන සමයට පෙර හා එම අවධියට පසු යුග කිහිපයක් පවතින බව යි.
සීගිරිය පර්වතය මුදුනේ සිට හිරු උදාව නැරඹීමට සංචාරකයින් සඳහා අලුයම 5.00 සිට විවෘතව පවතී.
සීගිරියේ වඩාත් ආකර්ශනීය ස්ථාන
කැටපත් පවුර
පියගැට පෙළ පසු කරමින් කැටපත් පවුර ළඟා වූයේ ටෙරස් උද්‍යානයේ ඉහළම ස්ථානයේ ය. ඔප දැමූ මතුපිටක් සහිත කැටපත් පවුර වාස්තුවිද්‍යාත්මක ආශ්චර්යයක් පමණක් නොව විශිෂ්ට සාහිත්‍ය සම්භාව්‍යයක් ලෙසද සැලකිය හැකිය. සීගිරියේ කැටපත් පවුරේ කවියට නගා කුරුටු ගී ලෙස ලියැවී ඇති සීගිරි ලලනාවන්ගේ සුන්දරත්වයෙන් ජනිත වන හැඟීම්වලින් ද පරිසරයේ නිස්කලංක බවේ සෞන්දර්යයෙන් ද මතුවන ඉතිහාසය, සමාජය, ආර්ථිකය පිළිබඳ කරුණු අති විශාලය. මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන මහතා විසින් කුරුටු ගී 685ක් කියවා පළ කර ඇත.
සිංහ සෝපානය
මාලිගාවට ඇති එකම පිවිසුම වන්නේ සිංහපාද දොරටුව යි. උතුරට මුහුණලා ඇති පියගැටපෙළ ඉදිරිපසින් පිහිටා ඇති සිංහ පාද ගඩොලින් නිමවා බදාම යොදා ඇත. දැවැන්ත සිංහ හිසේ ඉදිරිපස දෙපා පමණක් දැනට දක්නට ලැබේ. සිහින් විසිතුරු ලෙස හැඩගස්වා ඇති වේදිකාවක් මත ඇති සිංහ පාද යුගලය සැබෑ සිංහයෙකුගේ ආකෘතියට සමාන පරිමාණයෙන් යුත් ආකෘතියකි. අතීත තොරතුරු සහ නටබුන් අනුව, පුරාණ කාලයේ මෙහි සිංහ හකු ආකාරයෙන් මූර්තිමත් කර තිබූ බැවින් අතීතයේ දී පර්වතය “සිහගිර” ලෙසින් නම් කර ඇත. එය කාලයාගේ ඇවෑමෙන් වර්තමාන සීගිරිය දක්වා විකාශනය වූ බව විශ්වාස කෙරේ.
ජල උද්‍යානය
බටහිර පිවිසුමෙන් සීගිරි පරිශ්‍රයට ඇතුළු වන විට එක් පියවරක් ඇතුල් වන්නේ ජල උද්‍යානය ලෙස හැඳින්වෙන කොටසට ය. අක්කර 12ක පමණ විශාලත්වයකින් යුත් මෙම ප්‍රදේශය, ජ්‍යාමිතිකව සමමිතික අවකාශීය සැකැස්මක තිබීමෙන් එහි ගුණාංග වඩාත් පැහැදිලි වේ. බටහිර පිවිසුම හරහා පරිශ්‍රයට පිවිසෙන කෙනෙකුගේ නෙත ගැටෙන්නේ L හැඩැති පොකුණු හතරේ දර්ශනීය ස්ථානයයි. මෙම පොකුණුවලට නුදුරින් පිහිටි ගැඹුරු ජලාශ වැනි ව්‍යුහයන් ඒවායේ ජලය රැස් කිරීමට භාවිතා කරන බව නිරීක්ෂණය වේ. මෙම පොකුණු අතර පිහිටා ඇති මණ්ඩප බොහෝ විට රජතුමා පොකුණුවල කරන ලද ජල ක්‍රීඩා නැරඹිය හැකි විනෝද මණ්ඩප විය හැකිය.
බලකොටු
සීගිරියේ නාගරික ස්වරූපය පර්වතයේ උතුරට සහ දකුණට සහ නැගෙනහිරට සහ බටහිරට ඒ අනුව මායිම් කර ඇති බලකොටු භාවිතා කරමින් උපාය මාර්ගික ආකාරයකින් සැලසුම් කර ඇත. මෙම බැමි බාහිර, මැද සහ ඇතුල් බැමි ලෙස හඳුනාගෙන ඇත.
දිය අගල
පවුර මෙන්ම දිය අගල් ද ඉදිකර තිබුණේ සීගිරි පර්වතය වටා කේන්ද්‍රගත වන පරිදි ය. සීගිරියේ පිටත දිය අගල සහ අභ්‍යන්තර දිය අගල් යන දිය අගල් දෙකක් පැවතීමෙන් දිය අගල් පද්ධතියේ ද්විකෝටික ස්වභාවයක් පෙන්නුම් කරයි. සීගිරි නගරයට ප්‍රධාන වාරිමාර්ග මූලාශ්‍රය වන සීගිරි මහවැව වැව මෙම දිය අගල් පද්ධතියට ද ජල සැපයුම වැඩි කරයි. සීගිරියේ සැලසුම් උපායමාර්ගය සනාථ කරමින් උතුරින්, දකුණින් සහ බටහිරින් දිය අගල් සොයා ගෙන ඇත. සීගිරියේ දිය අගල් පද්ධතියේ සමස්ථ දිග කිලෝමීටර 8 ක් වන අතර පිටත දිය අගලේ පළල අභ්‍යන්තර දිය අගලේ ප්‍රමාණයට වඩා තුන් ගුණයකින් වැඩි වේ.
බෞද්ධ ආරාමය
මෙම බෞද්ධ ආරාමයෙන් පැහැදිලි වන්නේ, බෞද්ධ පිළිවෙත් සම්ප්‍රදායන් දෙකක් පූර්ව හා පශ්චාත් වශයෙන් කාශ්‍යප රජතුනගේ පාලන කාල සීමාවන් තුළ පැවති බව යි. සීගිරිය නාගරික මධ්‍යස්ථානයක් වීමට පෙර කූඩාරම් වැනි පර්වත ලෙස බෞද්ධ ආරාම සංකීර්ණය ක්‍රියාත්මක විය. මෙහි භික්ෂූන් වහන්සේලා පර්වත වැඩ වාසය කළ හ. මුල් බ්‍රාහ්මී සෙල්ලිපි සහ පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂිවලින් පෙනී යන්නේ මෙම උයන තුළ ලෙන් විහාර හෝ පාෂාණවලින් නිමවූ නවාතැන් ස්ථාන 25ක් තිබූ බවයි. කෙසේ වෙතත්, කාශ්‍යප රජුගේ සහෝදරයා මෙන්ම ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා වූ මුගලන් කුමරු විසින් සීගිරිය අල්ලා ගැනීමත් සමඟ මෙම සංස්කෘතික භූ දර්ශනය දියුණු ආරාම සංකීර්ණයක් බවට පත් විය. ඔහු නව ස්තූපයක්, බෝධිඝරයක්වි හා විහාර මන්දිරයක් ඉදි කළේය.
ශිලා උද්‍යානය
කාශ්‍යප රජුට ස්වභාවධර්මයේ දායාදයන් සහ භූමි අලංකරණ ශිල්පය තිබූ බව ඔහු ගල්තලා උද්‍යානය සැලසුම් කිරීමේදී දැක්වූ දක්ෂතාවලින් මනාව විදහා දක්වයි. නාගරික ශිලා උද්‍යානය ස්ථාපිත කිරීමේදී ඔහු විසින් මෙම දැනුම සෘජුවම භාවිතා කර ඇත. එම උද්‍යාන සංකීර්ණයේ ප්‍රධාන අංගය වන්නේ දැනට පවතින පාෂාණ සැකැස්ම සහ භූ දර්ශනය සැලසුම් කිරීමේදී ගුහා උපයෝගී කර ගැනීමයි, එය සෑම අංශයකින්ම සොබාදහමේ නිර්මාණයක් ලෙස පෙනේ.
ගල් ආරුක්කුව
සෞන්දර්යයේ කැපී පෙනෙන අංගයක් වන්නේ ස්වාභාවික පාෂාණ සැකැස්ම සහිත ආරුක්කු මාර්ගයක් සෑදීමයි. එම අඩි පාරට වැලිගල් පියගැට පෙළක් එක් කිරීමෙන් ආරුක්කුවේ අලංකාරය වැඩි කර ඇත. කාශ්‍යප රජු තම නගර සැලසුම් ක්‍රමෝපායේ ස්වභාවික ගුණාංග උපයෝගී කර ගැනීමේ දක්ෂතා එමගින් සනාථ වේ.
නයිපෙණ ගුහාව
මෙම ගුහාව සම්පූර්ණයෙන්ම විවෘත වූ නාග හිසක් පෙන්නුම් කරන ව්‍යුහයක් ඇති බැවින් එය නාග ශීර්ෂ ගුහාව ලෙස ප්‍රකටය. ලෙනෙහි අභ්‍යන්තර පෘෂ්ඨයේ ඉහළ කොටස සමකාලීන ආරාමවල සිවිලිමේ සිතුවම්වලට සමාන ය. මෙම විචිත්‍රවත් වර්ණ සහිත සිතුවම් සිතුල්පව්වේ මහ ලෙනෙහි සිවිලිමේ තිබී හමුවූ ක්‍රිස්තු පූර්ව සිතුවම්වලට තරමක් සමාන වන අතර 5 වැනි හෝ 6 වැනි සියවසේ මුල් භාගයට අයත් යැයි සැලකේ.
මාලක උද්‍යානය
දිගු ගල් කඳු සහිත සඳළුතලවලින් සමන්විත පාෂාණ උද්‍යානය සහ සීගිරි පර්වතය අතර පරතරය මාලක උද්‍යානය ලෙස හැඳින්වේ. මදක් ආනත වූ හුණුගල් පියගැටපෙළ මාලක උද්‍යානය වෙත ගමන් කිරීමට අවකාශය සපයයි. මෘදු ආනත බෑවුම් සහිත භූ දර්ශනයක් නිරූපණය කිරීම මෙහි අලංකාරය තවත් වැඩි කරයි. කාශ්‍යප රජු විසින් ඉදිකරන ලද මාලක උද්‍යානයේ සඳළුතලවල පෙනෙන අත්තිවාරම්වල නටබුන් වලින්, එදා නිර්මාණය කර ඇති මනරම් භූ දර්ශන කෙසේ පැවතියේද යන්න පිළිබිඹු කරයි. මෙම උද්‍යානයේ විශේෂත්වය වන්නේ කඳු සහිත ප්‍රදේශයේ නැඟීම පහසු කිරීම සඳහා බෑවුම් සහිත “ටෙරස්” ආකාරයෙන් පියගැට පෙළක් සැලසුම් කිරීමයි.
සිතුවම්
පර්වතයේ බටහිර මුහුණත වරක් පින්තාරු කරන ලද මතුපිටකින් වැසී තිබුණි. පර්වතයේ පිහිටි ගුහාවක් තුළ අප්සරාවන්ගේ හෝ රජුගේ මළුව අලංකාර කළ ලලනාවන්ගේ සිතුවම් දැකගත හැකිය. අප්සරාවන් මල්, තැටි අතැතිව වලාකුළු අතරින් පාවෙමින් සීගිරි පර්වතයට යාබද පිදුරංගල විහාරස්ථානය වෙත ගමන් කිරීම මෙම සිතුවම් මඟින් නිරුපණය වන බවට අදහස් කරයි. සිතුවම් වල ඇති පුළුල් බුරුසු පහර එකල සිතුවම් ශිල්පයේ අද්විතීය සම්භාව්‍ය ගුණාංග විදහා දක්වයි. මෙම සම්භාව්‍ය කලා සිතුවම් ඉන්දියාවේ සුප්‍රකට අජන්තා බිතු සිතුවම් වලට සමාන වේ.
රාජ මාළිගය
හෙක්ටයාර 1.5 ක පමණ විශාලත්වයකින් යුත් රාජකීය මාළිගාව පර්වතය මුදුනේ පිහිටා ඇත. එය නගර මධ්‍යයේ මධ්‍යම කේන්ද්‍රස්ථානය විය. මෙම මාලිගා සංකීර්ණය ප්‍රධාන අංශ තුනකට බෙදිය හැකිය. එනම්, පහළ මාළිගාව, ඉහළ මාලිගාව සහ මාලිගා උද්‍යානය වේ. මහාචාර්ය සේනක බණ්ඩාරනායකයන් පෙන්වා දෙන්නේ සීගිරි පර්වතය මුදුනේ ඇති මාලිගාව සහ මහා සිංහයා, සැබෑ සහ සංකේතාත්මක රාජකීය අධිකාරියේ ප්‍රබල ප්‍රකාශනයක් බව හා ඒ අවට භූමිය පුරා විහිදෙන පාලනය බව යි.
